< POSTKULTURA | << KSIĄŻKI I OPOWIADANIA
Jan Waletow - Ziemia niczyja

Okładka książki 'Ziemia niczyja' Autor: Jan Waletow
Tytuł: Ziemia niczyja
Tytuł: Ничья земля
Wydawnictwo: Fabryka Słów
Data wydania: 2016
Liczba stron: 354
ISBN: 978-83-7964-150-5

Każdy z nas zna chyba wrażenie zwane "Guilty Pleasure". Ta dziwna świadomość, że doświadczane medium - gra, książka, film czy komiks - nie jest pod żadnym pozorem dobre, jednak w pewien sposób sprawia tą samą, jeżeli nie większą przyjemność. Z własnego doświadczenia znam też uczucie odwrotne. To wrażenie, że gra czy książka są naprawdę dobre i posiadają wszystkie elementy na swoim miejscu, a jednak nie potrafię się w nią wciągnąć. I tak właśnie najłatwiej mi określić Ziemię Niczyją - dobrą książkę która po prostu nijak nie trafiła w moje gusta czytelnicze.

Jeżeli po powieści Jana Waletowa spodziewacie się klasycznej literatury postapokaliptycznej - jak Stalker czy Metro - to nie znajdziecie jej tutaj wiele. Ziemia Niczyja jest bowiem o wiele bardziej literaturą wojenną, fikcją polityczną czy sensacją, niż rzeczą z pogranicza sci-fi i horroru. A to takie książki, które należą do kręgosłupa większości pozycji z Fabrycznej Zony czy Uniwersum Metro. Mamy przedstawiony obraz "państwa", w które zamieniło się nuklearne pustkowie na Ukrainie. Obraz chaosu, samowoli oraz prawa pięści, w którym jesteś silny i nieufny albo martwy - stanowiąc pokarm dla watah dzikich psów. I owszem, ma to swoją siłę, tak długo jak chcemy dać książce szansę. I przez to zainteresować czytelnika czymś mającym zastąpić klasyczne motywy postapo.

I tutaj właśnie do gry wchodzą postacie - główny bohater, Michaił Sergiejew wraz z młodym chłopakiem, Milczkiem. W dwójkę przemierzają Ziemię Niczyją by dostarczyć tajemniczy pakunek w umówione miejsce. Bohaterowie w książce błyszczą najmocniej, prezentując czytelnikowi rozbudowane, ciekawe i dalekie od sztampy charaktery. Realistyczne dzięki temu, że trudne do określenia kategoriami dobra lub zła. Nie ukrywam, że zwłaszcza Sergiejew zdobył moją sympatię przez oba opisywane etapy jego życia. W retrospekcjach przed nuklearnym zniszczeniem zwanym tutaj "Potopem", oraz w trakcie właściwej części powieści, sprawia wrażenie kogoś kto jednocześnie stanowi silnego, milczącego protagonistę posiadającego jednak bardzo ludzkie dylematy, smutki oraz psychologię.

Problem leży jednak w tym, że autor nie za bardzo wie co zrobić z postaciami, rzucając je z miejsca na miejsce bez pomysłu. Zupełnie jakby wiedział że kreowanie świata postapokaliptycznego bez wątków nadprzyrodzonych to zły pomysł. A tym samym świadomie próbował zakryć tą miałkość i nudność świata, skacząc pomiędzy retrospekcjami, opisami wewnętrznej polityki i dialogami, byle tylko odsunąć czytelnika od miejsca w którym dzieje się akcja. Z początku myślałem że może być to tylko przykrywka. "Twist", który zostanie w dalszej części nagrodzony odpowiednio wybuchowym finałem, w jakim otrzymam "prawdziwe postapo", a które zachęci czytelnika do zaplanowanych następnych dwóch tomów. Czekałem jednak na podkręconą piłkę która nigdy nie nadeszła, ostatecznie zatrzymując świat oraz bohaterów na poziomie literatury wojennej i psychologicznej akurat dziejącej się na zdewastowanych pustkowiach Ukrainy.

Nie mylmy jednak pojęć, bo Ziemia Niczyja bynajmniej nie jest zła. Jak pisałem wyżej, jej główną siłę stanowią bardzo dobrze napisane i poprowadzone postacie, oraz utrzymanie w równowadze psychologicznych rysów każdej z nich. W związku z czym nie da się nikogo oznaczyć jako "nudnego", "schematycznego", czy "przewidywalnego". Książkę dodatkowo charakteryzuje dość oryginalny obraz świata, który - mimo że dla mnie bardzo monotonny, dla osób zainteresowanych "wejściem" w tematykę post-i-apokaliptyczną - może stanowić całkiem niezły start. Nie żałuję czasu poświęconego lekturze, jednak trzymam kciuki za to, by następne tomy były w stanie zrównoważyć jakość bohaterów z odpowiednio ciekawym i rozbudowanym obrazem prawdziwej postapokalipsy. A tej w lekturze, niestety, nie odnalazłem.


Tweet

© 2016 Zrecenzował Konrad 'Veskern' Ochniowski

< POSTKULTURA | << KSIĄŻKI I OPOWIADANIA